Chuẩn hóa và phát triển kỹ năng nghề cho người lao động đang là một yêu cầu cấp thiết
Trước yêu cầu ngày càng cao về lao động có KNN phục vụ công cuộc đổi mới toàn diện, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập ngày càng sâu rộng vào kinh tế thế giới, lực lượng lao động Việt Nam còn nhiều hạn chế, bất cập thể hiện ở các khía cạnh như: có tới gần 74% lao động qua đào tạo chưa có văn bằng, chứng chỉ chiếm đa số. Sự thiếu hụt kỹ năng cơ bản, kỹ năng cốt lõi và kỹ năng chuyên môn, kỹ thuật phổ biến, nhất là các lĩnh vực, ngành, nghề có sự thâm dụng về lao động.
Đáng chú ý, các chỉ số liên quan đến kỹ năng lao động Việt Nam còn thấp so với khu vực và thế giới, mất cân đối về cơ cấu lao động theo ngành, nghề, giữa vùng, miền, nông thôn và thành thị… Khoảng 90% lao động Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài có trình độ KNN thấp, lao động giản đơn, khó khăn khi hội nhập thị trường lao động quốc tế.
Dự thảo Đề án “Nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045” đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ chuẩn hóa trình độ KNN quốc gia cho khoảng 50% lực lượng lao động. Trong đó, trên 30% lao động đạt trình độ cao có bậc trình độ KNN quốc gia 4, 5 hoặc trình độ tương ứng, ưu tiên người lao động làm việc trong các ngành, nghề thuộc công nghiệp mũi nhọn, ứng dụng công nghệ mới, công nghệ cao, người lao động thuộc các ngành nghề kinh tế trọng điểm, ưu tiên, chương trình phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Khoảng 70% lao động đạt các bậc trình độ còn lại, trong đó ưu tiên lao động là thanh niên từ 15 đến 30 tuổi, lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp, lao động yếu thế.
Đảm bảo cơ hội tiếp cận về đào tạo, phát triển KNN, học tập suốt đời cho trên 70% lực lượng lao động. Xây dựng mới và cập nhật khoảng 500 bộ tiêu chuẩn KNN quốc gia, 500 bộ ngân hàng câu hỏi kiến thức, bài thi thực hành tương ứng từng nghề để phát triển chuẩn đầu ra theo tiêu chuẩn KNN quốc gia, xây dựng chương trình, tài liệu đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ KNN.
Nâng cao chất lượng lao động qua đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng nghề gắn với đánh giá, cấp chứng chỉ KNNQG, đảm bảo trên 90% lao động được chuẩn hóa đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động trong nước và tham gia hiệu quả thị trường lao động quốc tế. Phấn đấu 80% lao động đang làm việc tại doanh nghiệp được đào tạo, bồi dưỡng, trang bị kỹ năng, năng lực cơ bản, tiến tới phổ cập kỹ năng, năng lực cơ bản cho người lao động.
Định hướng đến năm 2045 nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam nhằm phát triển nguồn nhân lực có trình độ KNN cao đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, bắt kịp và tiến cùng trình độ tiên tiến của thế giới. Nâng xếp hạng chỉ số KNN lực lượng lao động thuộc nhóm 60 nước đứng đầu, góp phần đưa đất nước trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao.
Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là 1 trong 3 khâu đột phá trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Ngày nay, kỹ năng được coi là đơn vị tiền tệ mới của thị trường lao động toàn cầu. Nâng cao kỹ năng của lao động là chìa khóa để đưa Việt Nam vươn tới thịnh vượng.