
Trường Đại học Giao thông vận tải nhạn Huân chương Lao động hạng nhất, ngày 15/11. Ảnh: UTC
Định hướng chiến lược cho giai đoạn mới: Đào tạo kỹ sư đường sắt chất lượng cao
Theo Phó Thủ tướng, 5 năm tới sẽ là thời điểm bùng nổ các dự án hạ tầng then chốt, trong đó có cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2, mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM, cùng dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam dự kiến khởi công cuối năm 2026. Đây là những dự án đòi hỏi nguồn nhân lực khổng lồ, am hiểu sâu về công nghệ đường sắt hiện đại và các lĩnh vực liên quan.
Vì vậy, Phó Thủ tướng yêu cầu trường cần tập trung đào tạo lực lượng kỹ sư tinh nhuệ, có khả năng làm chủ công nghệ, vận hành, quản lý và phát triển các hệ thống đường sắt hiện đại. Chương trình đào tạo phải được đổi mới mạnh mẽ, tích hợp các nội dung tiên tiến về công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, giao thông thông minh và logistics xanh.
Cùng góc nhìn này, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đánh giá Đại học Giao thông vận tải đã chủ động tiếp cận yêu cầu mới của đất nước. Trường đã triển khai nhiều chương trình đại học và sau đại học hiện đại, đồng thời tổ chức bồi dưỡng cho gần 2.000 cán bộ trong ngành đường sắt – một lực lượng quan trọng trong việc chuẩn bị nhân lực cho giai đoạn phát triển mới.
Bộ trưởng đề nghị trường tiếp tục giữ vai trò tiên phong trong đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật chất lượng cao, đặc biệt trong đường sắt tốc độ cao, một lĩnh vực Việt Nam đặt kỳ vọng tạo đột phá trong thập niên tới.

Đại học Giao thông vận tải ký kết thoả thuận hợp tác với Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam để xây dựng hệ thống tiêu chuẩn quốc gia cho ngành giao thông vận tải giai đoạn 2025-2030. Ảnh: UTC
Mục tiêu lớn theo đề án quốc gia về nhân lực đường sắt
Đề án đào tạo và phát triển nguồn nhân lực đường sắt Việt Nam đến năm 2035, định hướng đến 2045 – được Chính phủ phê duyệt tháng 10 – đặt ra yêu cầu rất rõ ràng:
• 2025–2030: Đào tạo ít nhất 35.000 nhân lực cho ngành đường sắt
• 2031–2035: Đào tạo ít nhất 70.000 nhân lực
Đây là nhiệm vụ có quy mô lớn nhất từ trước đến nay đối với ngành đường sắt Việt Nam. Trong hệ thống giáo dục đại học, Đại học Giao thông vận tải hiện là trường duy nhất đào tạo ngành đường sắt từ bậc đại học đến tiến sĩ, vì vậy giữ vai trò trung tâm trong việc hoàn thành mục tiêu quốc gia.
Di sản 80 năm và những đóng góp cho đất nước
Có nguồn gốc từ Trường Cao đẳng Công chính đầu thế kỷ XX, Đại học Giao thông vận tải đã trải qua hơn sáu thập kỷ phát triển theo mô hình đại học. Kể từ khóa đào tạo đại học đầu tiên năm 1960, trường đã đào tạo hơn 150.000 kỹ sư, cử nhân, 15.000 thạc sĩ và hàng trăm tiến sĩ, góp phần hình thành lực lượng nòng cốt trong ngành giao thông vận tải.
Đội ngũ nhân sự của trường hiện có gần 900 cán bộ, trong đó hơn 50% có học vị tiến sĩ – thuộc nhóm trường kỹ thuật có tỷ lệ tiến sĩ cao nhất cả nước.
Trải qua nhiều thời kỳ, trường đã tham gia thiết kế, xây dựng, nghiên cứu và phục hồi những công trình quan trọng như đường sắt Bắc – Nam, cầu Thăng Long, cầu Chương Dương,… để lại dấu ấn sâu đậm trong ngành giao thông.
Hướng tới mục tiêu top 200 châu Á và đại học trọng điểm quốc gia
Phó Thủ tướng và Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đặt ra mục tiêu rõ ràng cho trường:
• Đến 2030, ít nhất 50% chương trình đào tạo đạt chuẩn quốc tế
• Phấn đấu trở thành một trong 200 trường đại học tốt nhất châu Á
• Xác lập vị thế là đại học trọng điểm quốc gia về khoa học – kỹ thuật trong lĩnh vực giao thông – vận tải
• Hướng tới mô hình đại học đa ngành, phục vụ vùng Thủ đô và khu vực TP.HCM
Định hướng này được đánh giá phù hợp với xu thế phát triển của các trường kỹ thuật lớn trên thế giới, nơi đào tạo không chỉ tập trung vào một lĩnh vực mà được mở rộng sang những ngành công nghệ mới hỗ trợ trực tiếp nhu cầu phát triển hạ tầng và công nghiệp.
Đầu tư mạnh cho không gian sư phạm, phòng thí nghiệm và chương trình đào tạo mới
Hiệu trưởng PGS.TS Nguyễn Văn Hùng cho biết nhà trường tiếp cận chỉ đạo của Chính phủ bằng chiến lược đầu tư đồng bộ vào cơ sở vật chất, con người và chương trình đào tạo. Trường sẽ: Mở rộng không gian sư phạm; Củng cố hệ thống phòng thí nghiệm hiện đại trong các lĩnh vực mũi nhọn như đường sắt tốc độ cao, công nghệ bán dẫn; Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, tăng cường hợp tác với các chuyên gia quốc tế; Triển khai chương trình đào tạo mới nhằm phục vụ các dự án trọng điểm quốc gia.
Dựa trên kinh nghiệm đào tạo lâu năm và tham khảo mô hình từ châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, trường đã xây dựng 7 chương trình đào tạo kỹ sư và cử nhân đường sắt theo hướng hiện đại, tích hợp:
• Các công nghệ cốt lõi trong đường sắt đô thị và đường sắt tốc độ cao
• Tăng thời lượng thực hành, thí nghiệm, thực tập tại doanh nghiệp
• Hợp tác đào tạo và chuyển giao công nghệ với các trường đại học hàng đầu thế giới
Mục tiêu là sinh viên có thể làm việc ngay sau khi ra trường, đáp ứng nhu cầu nhân lực khẩn cấp của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.
Phát triển mũi nhọn mới: Công nghiệp bán dẫn
Song song với đường sắt, lĩnh vực vi mạch – bán dẫn được xem là hướng đi chiến lược thứ hai của trường. Đại học Giao thông vận tải là một trong 18 trường đại học được Chính phủ ưu tiên đầu tư phòng thí nghiệm bán dẫn, theo chương trình phát triển nhân lực bán dẫn đến 2030, định hướng 2050.
Trường cũng nằm trong 5 cơ sở giáo dục đại học trọng điểm quốc gia về kỹ thuật – công nghệ.
Đây là lĩnh vực trường đã khởi động từ rất sớm: từ năm 2006 đã đào tạo chuyên ngành thiết kế IC tương tự và kiểm thử. Gần đây, trường mở ngành Kỹ thuật máy tính theo hướng thiết kế IC số, phù hợp nhu cầu của doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.
Để thúc đẩy lĩnh vực này, trường hợp tác chặt chẽ với các tập đoàn lớn như: Dolphin, Qorvo, CoAsia, Toshiba, Viettel, FPT, Keysight, Synopsys…
Sự hợp tác không chỉ phục vụ đào tạo, mà còn mở ra cơ hội nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và giới thiệu việc làm cho sinh viên.
Mục tiêu mà Đại học Giao thông vận tải đặt ra là đến năm 2030 trở thành trung tâm đào tạo trọng điểm quốc gia về đường sắt và bán dẫn; lọt vào top 100 trường đại học tốt nhất châu Á.
Đây là cột mốc quan trọng, đánh dấu bước chuyển mình từ trường đại học kỹ thuật truyền thống sang một trường đại học hiện đại, hội nhập, giữ vai trò dẫn dắt trong hai lĩnh vực trụ cột: hạ tầng giao thông và công nghệ tương lai.



