Bộ Giao thông vận tải cho biết, hiện tại, các chủ hàng xuất nhập khẩu Việt Nam thường sử dụng hình thức mua CIF (giao hàng tại cảng dỡ hàng), bán FOB (giao lên tàu) nên quyền thuê phương tiện và đàm phán hợp đồng vận chuyển, thanh toán giá vận chuyển chủ yếu phụ thuộc vào đối tác nước ngoài. Do đó, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu (XNK) phải trả các khoản phụ thu ngoài giá vận chuyển bằng đường biển mà không được quy định rõ ràng trong hợp đồng vận chuyển cũng như hợp đồng thương mại xuất nhập khẩu.
Ảnh minh họa
Tuy các khoản phụ thu này cũng đều được thu ở các nước theo thông lệ quốc tế, nhưng việc thu các khoản phụ thu này tại Việt Nam vẫn còn nhiều bất cập, đó là: Không có sự đồng thuận giữa hãng tàu và chủ hàng XNK Việt Nam; không có sự thông báo trước về mức thu cũng như thời gian thu; chưa có cơ quan quản lý các loại phụ thu ngoài giá vận chuyển bằng đường biển;… Đặc biệt, trong một số trường hợp các mức phụ thu được thu bởi hãng tàu nước ngoài cao hơn nhiều so với mức hãng tàu trả cho nhà cung cấp dịch vụ mà trong đó các chi phí dịch vụ tại cảng địa phương chiếm tỷ lệ cao trong tổng chi phí của hãng tàu như: phụ thu điều chuyển container rỗng, phụ thu phụ trội cho hàng nguy hiểm, phụ thu tắc nghẽn cảng, phụ thu vận chuyển hàng nặng, phụ thu mùa cao điểm, phụ thu tác nghiệp container (THC),… Do đó, các chủ hàng XNK Việt Nam khó có thể xác định các khoản phụ thu có hợp lý hay không. Để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp XNK dễ dàng so sánh mức thu của các hãng tàu để có thể lựa chọn hãng tàu có chất lượng dịch vụ cao, minh bạch mà không phải mất nhiều thời gian để tìm hiểu các chi phí dịch vụ tại các cảng, do đó cần thiết mở rộng phạm vi niêm yết đối với dịch vụ cảng.
Bộ Giao thông vận tải đề xuất dự thảo quy định việc niêm yết giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển của doanh nghiệp vận tải biển và giá dịch vụ cảng của doanh nghiệp cảng đối với hàng hóa container tại Việt Nam.
Nguyên tắc niêm yết giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển
Theo dự thảo, việc niêm yết giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển bằng đường biển và giá dịch vụ cảng được thực hiện theo nguyên tắc sau: 1- Thực hiện theo cơ chế thị trường, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, phát huy quyền tự chủ của doanh nghiệp, thúc đẩy hàng hóa xuất nhập khẩu, giảm thiểu sự can thiệp của Nhà nước; 2- Tạo môi trường phát triển vận tải biển phù hợp với thông lệ và pháp luật quốc tế; 3- Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng sử dụng dịch vụ vận tải biển, dịch vụ bến, cảng; 4- Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp vận tải biển, doanh nghiệp cảng.
Dự thảo nêu rõ, đồng tiền niêm yết cho dịch vụ vận tải biển cho tuyến hành trình quốc tế được quy định bằng đồng Đô la Mỹ (USD). Trường hợp thanh toán bằng đồng tiền Việt Nam thì quy đổi theo quy định của pháp luật về ngoại hối. Đồng tiền niêm yết cho dịch vụ cảng biển, cảng, bến thủy nội địa cho tàu nước ngoài hoạt động theo quy định của pháp luật về giá.
Bộ Giao thông vận tải đang lấy ý kiến góp ý dự thảo này trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ.