Quang cảnh Hội nghị.
Theo Báo cáo do Ban Cơ điện- Vận tải TKV, Cơ khí Than- Khoáng sản hiện có 12 đơn vị, trong đó có 11 Công ty sản xuất cơ khí và 01 Viện nghiên cứu chuyên Ngành là Viện Cơ khí Năng lượng và Mỏ- Vinacomin. Các đơn vị sản xuất cơ khí của Cơ khí Than- Khoáng sản đều là các Công ty cổ phần, trong đó có vốn góp của TKV. Hiện có 04 đơn vị là Công ty con của TKV (Công ty Cổ phần Chế tạo máy, Công ty Cổ phần Công nghiệp Ô tô, Công ty Cổ phần Cơ khí Mạo Khê và Công ty Cổ phần Cơ điện Uông Bí); 04 đơn vị là công ty liên kết (Công ty Cổ phần Cơ khí mỏ và Đóng tàu, Công ty Cổ phần Cơ khí Hòn Gia, Công ty Cổ phần Cơ khí Ô tô Uông Bí và Công ty Cổ phần Thiết bị điện) và 03 đơn vị cơ khí là công ty cấp 2 thuộc Tổng công ty Công nghiệp mỏ Việt Bắc. Tổng số lao động hiện có của Cơ khí Than- Khoáng sản là 3.500 người. Trong đó, số lao động có trình độ đại học và trên đại học là chiếm 24,3%, số công nhân có trình độ tay nghề cao (từ bậc 5/7 trở lên) chiếm 41,4% . Về số lượng thiết bị công nghệ hiện có 2.760 đầu thiết bị công nghệ.
Thực hiện “Chiến lược và quy hoạch phát triển Cơ khí ngành Than giai đoạn 2003 - 2010, có xét triển vọng đến năm 2020” với mục tiêu “Hiện đại hóa cơ khí sửa chữa, đẩy mạnh phát triển cơ khí chế tạo”, bên cạnh việc đầu tư thiết bị, nâng cao chất lượng nhân lực để phục vụ công tác sửa chữa trung đại tu các thiết bị chuyên ngành trong sản xuất than - khoáng sản, các đơn vị Cơ khí Than- Khoáng sản chú trọng đổi mới công nghệ, đầu tư thiết bị để tăng năng lực cơ khí chế tạo, từng bước làm chủ về thiết kế, công nghệ để chế tạo các thiết bị, phụ tùng thay thế nhập khẩu. Cùng với đó, các đơn vị Cơ khí Than- Khoáng sản đã đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học công nghệ (KHCN) tích cực phối hợp với các Viện nghiên cứu để hợp tác chế tạo các sản phẩm mới, đáp ứng cho sản xuất của TKV, nhất là cho sản xuất than hầm lò.
Nhiều đơn vị sản xuất của Cơ khí Than- Khoáng sản đã đầu tư, trang bị mới nhiều thiết bị công nghệ hiện đại đồng bộ trong các công đoạn gia công chính xác. Đến thời điểm hiện tại, Cơ khí Than- Khoáng sản đã đầu tư đồng bộ 12 dây chuyền thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất xy lanh thủy lực; lắp ráp xe tải nặng; sản xuất xích hợp kim công nghiệp; cán thép vì lò, thép hình đặc chủng; chế tạo con lăn; đóng mới và sửa chữa các phương tiện vận tải thủy đến 15.000 DWT. Đây là các dây chuyền được đầu tư, nâng cấp trong giai đoạn từ 2010 lại đây nên khá đồng bộ và phát huy được hiệu quả tốt. Hiện nay, Cơ khí Than- Khoáng sản đang từng bước hiện đại hóa thiết bị gia công và có kế hoạch tự động hóa trong từng khâu sản xuất để đáp ứng các yêu cầu trong giai đoạn cách mạng công nghệ lần thứ tư (CM 4.0). Một số công đoạn sản xuất đã sử dụng Robot để tăng độ chính xác trong gia công, nâng cao năng suất và cải thiện điều kiện lao động.
Chính vì vậy, năng lực sản xuất Cơ khí Than- Khoáng sản ngày được nâng cao. Hiện nay, năng lực sản xuất của khối Cơ khí Than- Khoáng sản quy đổi tương ứng là 235.000 tấn thiết bị, phụ tùng chế tạo/năm và 105.000 tấn sản phẩm sửa chữa thiết bị/năm. Các sản phẩm cơ khí tiêu biểu, như: Chế tạo và lắp ráp các thiết bị: Máy xúc EKG-10 có dung tích gầu đến 10m3; Máy đào lò liên hợp Com-bai AM-50Z; Ô tô tải có trọng tải đến 35 tấn; Máy xúc thủy lực trong hầm lò có dung tích gầu từ 0,15 đến 0,6 m3; Biến áp và khởi động từ phòng nổ sử dụng trong mỏ than hầm lò; Máy biến áp 110 kV; Đầu tàu điện ắc quy phòng nổ dùng trong hầm lò có lực kéo đến 120 kN. Chế tạo các loại giàn chống tự hành, giá khung di động trong lò chợ cơ giới hóa đồng bộ; các loại cột chống, xy lanh thủy lực phục vụ khai thác than hầm lò có đường kính đến 200mm... Trong giai đoạn 2015-2019, doanh thu sản xuất của các đơn vị cơ khí có sự tăng trưởng tốt so với giai đoạn trước. Cụ thể, doanh thu bình quân chung hàng năm của Cơ khí Than- Khoáng sản 5 năm gần đây đạt 4.250 tỷ đồng, tăng 23,8 % so với doanh thu bình quân hàng năm giai đoạn 2010-2014, năng suất lao động bình quân tính theo giá trị doanh thu giai đoạn 2015-2019 đạt 1.100 triệu đồng/người/năm, đạt 150% so với năng suất lao động bình quân giai đoạn 2010-2014. Một điểm đặc biệt là, trong 05 năm gần đây, doanh thu chế tạo đạt 70% tổng doanh thu. Tỷ suất lợi nhuận đạt18,5%, tuy không cao so với các ngành công nghệ cao (khoảng 28%), nhưng so trong lĩnh vực công nghệ chế tạo của Việt Nam thì đã đạt khá tốt (khoảng 11,2%). Ngoài các thành tựu trên, Báo cáo của Ban Cơ điện- Vận tải cũng nêu một số tồn tại của Cơ khí Than- Khoáng sản, như đối với chế tạo mới huy động 40,6% năng lực chế tạo (cao hơn thời điểm năm 2015 là 32,6 %), đối với sửa chữa mới huy động 62% năng lực sửa chữa, ...
Giai đoạn 2020-2025, Cơ khí Than- Khoáng sản đặt mục tiêu phát triển “An toàn - Bền vững - Hiệu quả" và gắn với quy hoạch phát triển của TKV, đảm bảo năng lực sản xuất để đáp ứng các yêu cầu trong TKV và dần vươn ra thị trường bên ngoài, phấn đấu chế tạo được các sản phẩm mang thương hiệu “Cơ khí Than- Khoáng sản” có chất lượng và khả năng cạnh tranh cao tại thị trường trong nước và khu vực.
Phát biểu tại Hội nghi, Chủ tịch HĐTV TKV Lê Minh Chuẩn đánh giá cao những kết quả đạt được của Cơ khí Than- Khoáng sản trong giai đoạn 2015-2019, đã thực hiện đúng chỉ đạo và định hướng của Tập đoàn, có nhiều sản phẩm chế tạo mới, đóng góp quan trọng cho sự phát triển của TKV. Tuy nhiên, với cơ sở vật chất, năng lực sản xuất và một thị trường lớn trong TKV cũng như trong nước, Cơ khí Than- Khoáng sản vẫn chưa phát triển tương xứng. Chủ tịch HĐTV Lê Minh Chuẩn nhấn mạnh, chuẩn bị cho Đại hội Đảng nhiệm kỳ 2020-2025, các đơn vị Cơ khí Than- Khoáng sản cần thể hiện rõ chiến lược phát triển, đầu tư về công nghệ, thiết bị, nhân lực để đẩy mạnh phát triển cơ khí; có các sản phẩm chiến lược, nâng cao chất lượng sản phẩm, năng lực cạnh tranh và chế độ bảo hành; xây dựng đội ngũ cán bộ kỹ thuật, công nhân lành nghề, đội ngũ maketing khai thác mở rộng thị trường; tăng cường hợp tác trong nước và quốc tế…
Kết luận hội nghị, Tổng Giám đốc Tập đoàn Đặng Thanh Hải ghi nhận Cơ khí Than- Khoáng sản có rất nhiều cố gắng, giữ vững cơ sở vật chất và đội ngũ cán bộ, công nhân tâm huyết với nghề, Cơ khí Than- Khoáng sản đã từng bước đổi mới, có sự tăng trưởng hàng năm, khẳng định vai trò, vị trí của Cơ khí Than- Khoáng sản. Thời gian tới, Tập đoàn tiếp tục có các cơ chế chính sách, xây dựng chiến lược phát triển dài hạn Cơ khí Than- Khoáng sản; tiếp tục sắp xếp lại theo hướng phân công nhiệm vụ sâu hơn, chuyên môn hóa cao hơn; tăng cường hợp tác giữa các đơn vị tư vấn với các đơn vị cơ khí và đơn vị sản xuất; đầu tư đổi mới công nghệ, thiết bị hiện đại, nâng cao tự động hóa, đẩy mạnh phát triển cơ khí không những đáp ứng cho sản xuất than - khoáng sản mà còn cho các ngành nghề khác trong TKV và phát triển thị trường ngoài Ngành…
Lãnh đạo TKV trao tặng Bằng khen cho 6 tập thể có thành tích xuất sắc và khen thưởng 52 tập thể có thành tích trong công tác cơ khí giai đoạn 2015-2019.
Với tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm” của cán bộ, công nhân ngành mỏ, Cơ khí Than- Khoáng sản nhất định sẽ đạt được mục tiêu đề ra./.
NGỌC KIÊN