Phát biểu khai mạc, PGS.TS. Phạm Ngọc Linh – Phó Chủ tịch LHHVN nhấn mạnh, báo chí không chỉ là công cụ truyền tải thông tin mà còn là lực lượng đồng hành, góp phần kiến tạo uy tín, khẳng định vai trò và lan tỏa các giá trị cốt lõi của Liên hiệp Hội Việt Nam trong hệ thống chính trị và đời sống xã hội. Trong điều kiện LHHVN ngày càng mở rộng quy mô, lĩnh vực hoạt động ngày càng đa dạng, yêu cầu đặt ra cho công tác truyền thông, đặc biệt là báo chí khoa học, càng trở nên cấp thiết và mang tính chiến lược.
Toàn cảnh hội thảo
Báo chí – cầu nối lan tỏa tri thức khoa học và định hướng dư luận
Theo TS. Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký LHHVN, báo chí đóng vai trò then chốt trong việc lan tỏa tri thức khoa học và công nghệ, góp phần định hướng dư luận và thực hiện chức năng tư vấn, phản biện xã hội. Không chỉ dừng lại ở việc phản ánh thông tin, báo chí còn tham gia tích cực vào quá trình xây dựng nhận thức xã hội, thúc đẩy tinh thần đổi mới sáng tạo và nâng cao vị thế của đội ngũ trí thức khoa học – công nghệ.
Báo chí cũng trở thành cầu nối hiệu quả giữa đội ngũ trí thức với các nhà quản lý và cộng đồng. Các thông tin khoa học, kết quả nghiên cứu, mô hình ứng dụng hiệu quả được chuyển tải bằng ngôn ngữ báo chí sinh động, dễ tiếp cận đã giúp rút ngắn khoảng cách giữa tri thức hàn lâm và đời sống thực tiễn, góp phần đưa khoa học – công nghệ trở thành động lực trực tiếp cho phát triển kinh tế - xã hội.
Trong giai đoạn 2025–2030, LHHVN xác định hướng phát triển báo chí theo hướng hiện đại, nhân văn và chuyên nghiệp; đổi mới mạnh mẽ nội dung khoa học – công nghiệp; đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo trong hoạt động báo chí. Đây là tiền đề quan trọng để nâng cao năng lực truyền thông, mở rộng ảnh hưởng và tăng tính tương tác của báo chí khoa học với xã hội.
Báo chí và tạp chí khoa học – hai trụ cột truyền thông không thể thiếu
Nhà báo Nguyễn Văn Cảm – đại diện Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y cho rằng, báo chí nói chung và tạp chí khoa học nói riêng là hai trụ cột truyền thông quan trọng, góp phần nâng cao vị thế, uy tín và hiệu quả hoạt động của LHHVN. Nếu báo chí đại chúng có thế mạnh trong truyền thông chính sách, phổ biến thông tin rộng rãi, thì tạp chí khoa học lại đóng vai trò dẫn dắt học thuật, là diễn đàn công bố các công trình nghiên cứu, trao đổi chuyên môn sâu.
Việc phát huy tốt vai trò của hai lực lượng này chính là góp phần xây dựng một hệ sinh thái khoa học – công nghệ mạnh, tạo nền tảng để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Thông qua báo chí, các chủ trương, định hướng lớn được lan tỏa sâu rộng, đồng thời khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo trong đội ngũ trí thức và cộng đồng doanh nghiệp.
Báo chí – nguồn lực chiến lược trong kỷ nguyên phát triển mới
Theo Nhà báo Phạm Bích San, định hướng phát triển hiện nay của Việt Nam đặt nhiều kỳ vọng vào sự bứt phá của kinh tế tư nhân và sự dẫn dắt của khoa học – công nghệ. Trong tiến trình đó, phát triển báo chí là điều kiện cần để tạo môi trường thông tin minh bạch, thúc đẩy sáng tạo và hình thành hệ sinh thái tri thức hỗ trợ cho kinh tế tư nhân vươn lên.
TS. Đặng Vũ Cảnh Linh – Viện Đào tạo bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khẳng định, hệ thống báo chí của LHHVN đã và đang là động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển khoa học và công nghệ nước nhà. Báo chí đã tạo ra các diễn đàn quan trọng để Liên hiệp Hội thực hiện chức năng phổ biến tri thức, tư vấn, phản biện và giám định xã hội, đồng thời kiến tạo môi trường sinh hoạt chuyên môn, học thuật không thể thiếu của cộng đồng trí thức.
Trong quá trình triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW, báo chí LHHVN giữ vai trò quan trọng trong việc giải thích rõ các điểm mới, nhiệm vụ trọng tâm, phản ánh nhu cầu, khó khăn và kỳ vọng của đội ngũ trí thức, doanh nghiệp và các tổ chức khoa học – công nghệ đối với cơ chế, chính sách mới. Báo chí vì thế không chỉ là công cụ thông tin, mà đã trở thành nguồn lực chiến lược, góp phần định hình tổ chức, nâng cao uy tín và thu hút trí thức tham gia vào các hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam.
Định hướng và giải pháp nâng cao vai trò báo chí giai đoạn tới
Để báo chí thực sự trở thành động lực đồng hành cùng LHHVN trong giai đoạn phát triển mới, nhiều giải pháp đã được đề xuất.
Trước hết, cần xây dựng chiến lược truyền thông tổng thể của VUSTA, thống nhất thông điệp và nhận diện truyền thông, thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa LHHVN với các hội ngành toàn quốc và các cơ quan báo chí trực thuộc nhằm tạo sức mạnh tổng hợp. Một hệ thống truyền thông đồng bộ, nhất quán sẽ giúp nâng cao hiệu quả tuyên truyền và gia tăng sự nhận diện thương hiệu của Liên hiệp Hội Việt Nam trong xã hội.
Bên cạnh đó, việc đầu tư phát triển tạp chí khoa học theo chuẩn quốc gia (theo Thông tư 27/2025/TT-BKHCN) và chuẩn quốc tế như ISI, Scopus là yêu cầu tất yếu. Chuẩn hóa quy trình phản biện, xuất bản; ứng dụng công nghệ số và hệ thống quản lý bài báo điện tử; hướng tới chỉ mục hóa trong các hệ thống quốc gia và quốc tế sẽ giúp nâng cao chất lượng và uy tín của các tạp chí khoa học trực thuộc LHHVN.
Một giải pháp quan trọng khác là tăng cường đào tạo và kết nối đội ngũ phóng viên, biên tập viên chuyên trách. Các chương trình tập huấn truyền thông khoa học, hợp tác giữa tạp chí khoa học và các cơ quan báo chí sẽ góp phần nâng cao năng lực truyền tải thông tin khoa học một cách chính xác, hấp dẫn và dễ hiểu với công chúng.
Song song với đó, cần chú trọng tôn vinh các tác phẩm báo chí và công trình khoa học xuất sắc thông qua việc tổ chức giải thưởng báo chí thường niên về khoa học và công nghệ trong hệ thống VUSTA, ghi nhận và khích lệ các tác giả có đóng góp nổi bật cho hoạt động báo chí khoa học.
Nhà báo Lê Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam nhấn mạnh, báo chí không chỉ là “kênh đưa tin” mà là một mắt xích quan trọng trong chu trình hình thành – phản biện – hoàn thiện chính sách công. Báo chí giúp đưa tri thức khoa học đến gần hơn với đời sống chính sách, góp phần thúc đẩy minh bạch, trách nhiệm giải trình và nâng cao chất lượng quản trị công.
Sự phối hợp chặt chẽ giữa VUSTA và báo chí là yêu cầu tất yếu để xây dựng nền quản trị hiện đại dựa trên tri thức và bằng chứng khoa học. Thông qua báo chí, các khuyến nghị chính sách của đội ngũ trí thức không chỉ được lan tỏa mà còn tạo sức ép tích cực, góp phần hoàn thiện các quyết sách quan trọng phục vụ phát triển đất nước.
Khẳng định vai trò trong bức tranh chiến lược phát triển quốc gia
Theo Nhà báo Hồ Quang Hòa, Tổng Biên tập Tạp chí Tâm lý – Giáo dục, các Nghị quyết 57, 68, 70, 71 đã vạch ra bức tranh chiến lược phát triển đất nước trong giai đoạn mới, trong đó khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế tư nhân, an ninh năng lượng và phát triển con người là những trụ cột trung tâm. Trong bối cảnh đó, LHHVN với vị thế tổ chức đại diện cho đội ngũ trí thức khoa học – công nghệ, cần phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò của báo chí như một “động lực mềm” thúc đẩy chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.
Nếu biết tận dụng thời cơ và xây dựng chiến lược nội dung phù hợp, báo chí khoa học không chỉ làm tốt nhiệm vụ tuyên truyền chủ trương, đường lối mà còn trở thành diễn đàn khoa học – chính sách – thực tiễn, cầu nối giữa tri thức và đời sống, đóng góp trực tiếp cho sự nghiệp phát triển đất nước.
Trong kỷ nguyên phát triển dựa trên tri thức và công nghệ, báo chí Liên hiệp các Hội Khoa học & Kỹ thuật Việt Nam giữ vai trò ngày càng quan trọng, không chỉ trong truyền thông mà còn trong kiến tạo uy tín, kết nối trí thức, phản biện chính sách và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Việc đầu tư cho báo chí, đặc biệt là báo chí khoa học, chính là đầu tư cho tương lai phát triển bền vững của đất nước và cho sự lớn mạnh của Liên hiệp Hội Việt Nam trong hành trình đồng hành cùng dân tộc bước vào kỷ nguyên mới.
Có thể bạn quan tâm
